चीनमा HMPV Virus को प्रकोप: मृत्युको संख्या बढ्दै, नेपालमा जोखिम

चीनको केहि प्रमुख शहरहरूमा HMPV Virus संक्रमित व्यक्तिहरूको संख्या अचानक बढ्न थालेको छ, र यससँगै स्वास्थ्य सेवा प्रणालीमा थप दबाब परेको छ। चीनका प्रमुख शहर जस्तै बीजिंग र शंघाईमा (Beijing & Shanghai) अस्पतालहरूको श्वासप्रश्वास डिपार्टमेन्टमा आउने बिरामीहरूको संख्या बढेको छ।

हालसम्म यसलाई महामारीको रूपमा घोषणा गरिएको छैन, तर सरकारले HMPV भाइरसहरूको व्यवस्थापनका लागि प्रोटोकल तयार गर्दैछ। राष्ट्रिय रोग नियन्त्रण र रोकथाम प्रशासनले प्रयोगशालामा घटनाहरूको रिपोर्टिङका लागि प्रक्रिया स्थापनाको योजना बनाएको छ।

चीनको स्वास्थ्य मन्त्रालयले HMPV को फैलावटलाई नियन्त्रण गर्नका प्रयासहरू गरिरहेको छ। यसमा संक्रमित व्यक्तिहरूसँग सम्पर्कमा आएकाहरूसँग निगरानी राख्नु, सार्वजनिक स्थानहरूमा स्वच्छता र स्वास्थ्य मापदण्डहरू कडाइका साथ लागू गर्नु, र संक्रमित क्षेत्रहरूमा लकडाउन जस्ता कदमहरू समावेश छन्।

ह्युमन मेटाप्नुमोभाइरस (HMPV) के हो?

HMPV (ह्युमन मेटाप्नुमोभाइरस) भाइरसले मानिसको श्वासप्रश्वास प्रणालीमा संक्रमण पुर्याउँछ र विशेष गरी साना बच्चाहरू, वृद्धजन, र इम्युनोप्रमोटेड (कमजोर इम्युन प्रणाली भएका) व्यक्तिहरूलाई प्रभावित गर्दछ।
यसका लक्षणहरू साधारण सर्दी जस्तै छन्, तर गम्भीर अवस्थामा ब्रोंकाइटिस, निमोनिया जस्ता जटिलताहरूको कारण बन्न सक्छ।

COVID-19 महामारीपछि मानिसहरूको प्रतिरोधात्मक क्षमता घटेको हुनसक्छ, जसका कारण यस किसिमका भाइरसहरू थप फैलिरहेका छन्।

के यसले अर्को महामारीको कारण बन्न सक्छ?

यह भाइरस हालै मात्र पहिचान गरिएको छ, त्यसैले यसको लागि कुनै विशेष उपचार र भ्याक्सिन उपलब्ध छैन। HMPV का बिरामीलाई फ्लू जस्तै उपचार गर्न र बिस्तारै निको हुनको लागि घरमै बस्न सल्लाह दिइन्छ। अहिलेको अवस्थामा, चीनमा HMPV को प्रकोपको गम्भीरता र प्रसारको बारेमा पर्याप्त जानकारी छैन, त्यसैले महामारीको जोखिमको सही अनुमान लगाउन कठिन छ। यद्यपि, यो भाइरस पहिले नै चीन, अमेरिकालगायत अन्य स्थानहरूमा फैलिएको छ, जसका कारण यसका विरुद्ध हर्ड इम्युनिटी बढी छ।

नेपालको स्वास्थ्य मन्त्रालयले हाल HMPV भाइरसका घटनाहरूको बारेमा कुनै विशेष सार्वजनिक घोषणा गरेको छैन। यद्यपि, नेपालका स्वास्थ्य अधिकारीहरूले श्वासप्रश्वास भाइरसहरूको निगरानी जारी राखेका छन् र महामारीहरूको संभावना घटाउन सतर्कता अपनाइरहेका छन्।

HMPV Virus को लक्षणहरू

HMPV का लक्षणहरू सामान्य सर्दी जस्तै छन्, जसमा खोकी, ज्वरो, नाक बन्द हुनु, र थकान सामेल छन्। गम्भीर अवस्थाहरूमा ब्रोंकाइटिस र निमोनियाको जोखिम हुन्छ।

रोकथामका उपायहरू

1. हात बारम्बार धुनुहोस्: साबुन र पानीले कम्तिमा २० सेकेन्डसम्म हात धुनु महत्त्वपूर्ण छ।
2. सतह सफा गर्नुहोस्: बारम्बार प्रयोग हुने सतहहरू जस्तै ढोका र उपकरणहरू सफा गर्नुहोस्।
3. मास्क लगाउनुहोस्: फ्लू सिजनमा वा संक्रमित व्यक्तिहरूसँग सम्पर्क गर्दा मास्क लगाउनुहोस्।
4. स्वास्थ्य मापदण्ड पालन गर्नुहोस्: यदि बिरामी हुनुहुन्छ भने घरमै बस्नुहोस् र अरूसँग सम्पर्क कम गर्नुहोस्।

HMPV का लागि विशेष उपचार भनेको छैन, र उपचार प्रायः लक्षणहरूको आधारमा गरिन्छ। यद्यपि, वैज्ञानिकहरू र चिकित्सकहरू यस भाइरसको विश्लेषण गर्दै यसको रोकथाम र उपचारको नयाँ उपायहरूको अनुसन्धान गरिरहेका छन्।

HMPV र COVID-19 ले केही समानताहरू बाँड्छन्, जस्तै श्वासप्रश्वास लक्षण र ड्रप्लेटबाट सर्ने, तर तिनीहरू गम्भीरता, मौसमीता, र वैश्विक प्रभावमा फरक छन्।

HMPV एक महत्त्वपूर्ण श्वासप्रश्वास भाइरस हो जसको प्रभाव विशेष गरी नेपाल जस्ता देशहरूमा थप जोखिमपूर्ण बन्न सक्छ। यसको रोकथामका लागि स्वास्थ्य मापदण्डहरूको पालन अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ। यस भाइरसको फैलावट रोक्न र स्वास्थ्य संकटको सामना गर्न प्रविधिको प्रयोगले प्रमुख भूमिका खेल्न सक्छ।

लेखक: मिलन घिमिरे
प्रकाशित मिति: ०३ जनवरी २०२५