तपाईंको फोनमा मालवेयर छ
ब्याडबक्स: तपाईंको एन्ड्रोइड डिभाइसको नयाँ दुश्मन
एन्ड्रोइड डिभाइस प्रयोगकर्ताहरूका लागि एक गम्भीर खतरा सतहमा आएको छ। ‘ब्याडबक्स’ नामको मालवेयरले हालसम्म झन्डै १ लाख ९२ हजार डिभाइसलाई संक्रमित गरिसकेको छ भन्ने तथ्याङ्क साइबर सुरक्षा कम्पनी बिटसाइटले पत्ता लगाएको छ।
ब्याडबक्सले मुख्यत: चिनियाँ ब्रान्डका डिभाइसहरू, विशेषगरी यानडेक्स टिभी, हाइसेन्स स्मार्टफोन, र पुराना सुरक्षा प्रणाली (फर्मवेयर) भएका उपकरणहरूलाई निशाना बनाइरहेको छ।
ब्याडबक्स के हो?
ब्याडबक्स एक खतरनाक मालवेयर हो, जसले संक्रमित डिभाइसलाई ‘रेसिडेन्सियल प्रोक्सी’ मा रूपान्तरण गर्दछ। यसले साइबर अपराधीहरूलाई निम्न खालका गैरकानुनी कार्य गर्न सक्षम बनाउँछ:
-
डिभाइस हाइज्याक:
डिभाइसको सम्पूर्ण नियन्त्रण आफ्नो हातमा लिएर ठगीजन्य गतिविधिहरूमा प्रयोग गरिन्छ। -
थप मालवेयर फैलाउने:
अन्य खतरनाक मालवेयरहरू इन्स्टल गरेर डिभाइसलाई अझ जोखिमयुक्त बनाइन्छ। -
व्यक्तिगत जानकारी चोरी:
प्रयोगकर्ताको संवेदनशील डाटा जस्तै पासवर्ड, बैंक विवरण, र व्यक्तिगत फाइलहरू चोरी गर्ने काम गरिन्छ।
कसरी फैलियो ब्याडबक्स?
यो मालवेयर पहिलो पटक २०२३ मा टी ९५ एन्ड्रोइड टिभी बक्समा देखापरेको थियो। यो टिभी अमेजनजस्ता ठूला ई–कमर्स प्लेटफर्ममार्फत बिक्री गरिएको थियो।
ब्याडबक्स मालवेयर मुख्यत: कुख्यात ट्रियाडा परिवारसँग सम्बन्धित छ। यसले संक्रमित उपकरणलाई ‘बोटनेट’ को हिस्सा बनाउँछ। बोटनेटको प्रयोग गरेर अपराधीहरूले ठगीजन्य गतिविधि गर्न, फेक ट्राफिक जनरेट गर्न र अनधिकृत एक्सेसका लागि उपकरणहरू भाडामा दिन सक्छन्।
कुन-कुन उपकरण बढी जोखिममा छन्?
ब्याडबक्सले मुख्यत: पुराना सुरक्षा प्रणाली (फर्मवेयर) भएका उपकरणहरूलाई निशाना बनाएको छ। विशेषगरी, निम्न डिभाइसहरू बढी जोखिममा छन्:
-
चिनियाँ ब्राण्डका डिभाइसहरू:
कम मूल्यमा उपलब्ध हुने अफ-ब्राण्ड डिभाइसहरू, जसमा नियमित अपडेटको अभाव हुन्छ। -
यानडेक्स टिभी र हाइसेन्स स्मार्टफोनहरू:
यी ब्राण्डका उपकरणहरूमा विशेषगरी मालवेयरको प्रभाव देखिएको छ। -
पुराना एन्ड्रोइड संस्करणहरू चल्ने उपकरणहरू:
कमजोर सुरक्षा उपाय भएका उपकरणहरू ब्याडबक्सका लागि सजिलो लक्ष्य हुन्।
यसबाट जोगिन के गर्न सकिन्छ?
ब्याडबक्स मालवेयरबाट बच्नका लागि तपाईंले निम्न सावधानी अपनाउन आवश्यक छ:
१. डिभाइस अपडेट गर्नुहोस्:
- आफ्नो एन्ड्रोइड डिभाइसको फर्मवेयर र एप्सलाई सधैं अप-टु-डेट राख्नुहोस्।
- पुराना डिभाइसहरू प्रयोग नगर्नुहोस्, किनभने तीमा नयाँ सुरक्षा सुविधा उपलब्ध नहुन सक्छ।
२. थर्ड-पार्टी एप्स इन्स्टल नगर्नुहोस्:
- केवल भरोसायोग्य सोर्सबाट मात्र एप्स डाउनलोड गर्नुहोस्।
- असुरक्षित वा थर्ड-पार्टी एप्सले मालवेयरको जोखिम बढाउन सक्छ।
३. सुरक्षा सफ्टवेयर प्रयोग गर्नुहोस्:
- डिभाइसमा एन्टीवायरस वा मालवेयर स्क्यानर इन्स्टल गर्नुहोस्।
- नियमित रूपमा डिभाइसलाई स्क्यान गर्नुहोस्।
४. सावधान रहनुहोस्:
- शंकास्पद ईमेल, लिंक, र अज्ञात फाइल खोल्नबाट जोगिनुहोस्।
- सरकारी अधिकारी वा कम्पनीको नाममा आएको शंकास्पद कल र म्यासेजको सत्यापन गर्नुहोस्।
५. विश्वसनीय ब्राण्ड छनोट गर्नुहोस्:
- ई-कमर्स साइटहरूबाट डिभाइस खरिद गर्दा प्रामाणिक ब्राण्ड मात्र किन्ने सुनिश्चित गर्नुहोस्।
साइबर सुरक्षा: सजगता नै सुरक्षा हो
डिजिटल युगमा, हामीले मात्र स्मार्टफोन प्रयोग गर्नु हुँदैन; स्मार्ट निर्णय पनि लिनुपर्ने हुन्छ। ब्याडबक्स जस्ता मालवेयरले हाम्रो व्यक्तिगत डाटा र डिभाइसलाई गम्भीर संकटमा पार्न सक्छ।
सजग रहनुहोस् र सुरक्षित बनाउनुहोस्!
"डिजिटल सुरक्षा अब विकल्प होइन, यो अब आवश्यक छ।"
Author: Milan Ghimire
Published Date : २०८१ पुस ११